çeşitli avrupa ülkeleri arasında, toprak anlaşmazlıkları, din ve hanedan kavgaları gibi nedenlerle çıkan bir dizi savaş (1618-1648). avrupa`nın hemen her yerinde büyük yıkıma yol açmış ve savaşın sonunda imzalanan vestfalya barışıyla avrupa haritası büyük değişikliğe uğramıştır.