okumaktan, bilmekten uzak toplumların içine düştüğü bataklığın sonucudur.
az gelişmiş toplumlarda kendi yararına dahi olsa kişiler herhangi bir yasadışı uygulamada `bana ne` diyerek geri çekilir ve bunu alışkanlık haline getirir.
yasaların halk için olması gerekliliği bu şekilde unutturulan toplumlar zaman içinde önce yasalara ardından kimliklerine ve en son varlıklarına yabancılaşırlar.