395 yılında gerçekleşen, gerçekleşmesi zaruri hale gelen olay.
devletin bir bütünken son imparatoru birinci theodoius`tu. ancak, o daha tahta geçmeden bu bölünme devletin kademelerinde başlamıştır. kağıt üzerinde devleti bir bütün olarak tutmayı başarabilen theodoius`un ölümünün ardından roma imparatorluğu `büyük oğlu arcadius doğu roma, büyük oğlu honorius batı roma` şeklinde paylaşıldı.