yıllardır beyinlere işlenen mevzu.
kimi zaman yel değirmenleri ile savaşmak misali olmuştur. iktidarların içteki başarısızlıkların hesabını vermekten kaçmak amacıyla sürekli olarak dış mihraklar suçlu bulunmuştur. ekonomi kötüye gitmiştir, dış mihraklara sığınılmıştır, güvenlik sağlanamamıştır, mihraklar ve lobiler yaratılmıştır. coğrafyanın müsaitliği, zannımca biraz abartılmıştır.
(bkz: dış mikraklar)
(bkz: iktidarların sunni düşmanlar yaratması)