saksıda yetiştirilen, bodur, minyatür ağaçtır. Bonsai yetiştirmek bir sanat olup, budanması bakımı özen ister. Japonyada bin yıllık geçmişe sahiptir. Bonsai ağacının budanması sonucu ortaya çıkan, adeta minyatür bir heykeli anımsatan ağaççıklar birer sanat dehasıdır.
bonsai
bir tür uzak doğu icadıdır. bonsai bir sanat biçimidir. pagodaların içerisinde savaşçıların sabırlarının sınandığı eski zamanlardan beri sürdürülen bir gelenektir. bu özelliğiyle sabrın sanatı anlamına da gelmektedir. yeni sürgünlerin budanması, kök traşı, yaprak budaması ve bağlamak yöntemleriyle yapılır. nesillerce aktarımı ve bakımı babadan-oğula, dededen-toruna, hocadan-öğrenciye bir miras olarak bırakılması hasebiyle, doğanın sonsuz kaidede yaşaması gerektiği, sabrın ise tıpkı doğa kadar sürekli olmasını da fısıldamaktadır. muhtemeldir ki, sabrın devri olarak da anılabilir. bu sanatla aynı cümle içerisinde çokca duyulan bir başka bitki sanatı da, topiary` dir.
ağaçları özel saksılarda, özel tekniklerle budayarak, şekillendirerek ve bodurlaştırarak büyüterek estetik bir görüntü kazandırma sanatı.
bonsai ağaçları genetik olarak farklı değildir. küçük yapraklı olanlar tercih edilmekle beraber bonsai, doğadaki büyüklüğüne bakmaksızın herhangi bir ağaçtan olabilir. doğadaki şeklini aynen kopyalamaya gerek yoktur. bu konuda kişisel estetik ve hayal gücünü sergilemek esastır. ancak ne olursa olsun bonsai doğal görünmeli, insan eli değdiği belli edilmemelidir.
ağaç ve saksısı şekil, desen ve renkleriyle bir bütünlük oluşturmalıdır. bonsai ağacın kendisi değil ağaç ve saksı arasındaki görsel uyumdur. ağacı bir saksıya dikmek ve gelişmesine bırakmak yeterli değildir. bu şekilde bitki ağaç gibi durmayacak ve ömrü de uzun olmayacaktır. gövde kalınından incesine tüm dallar şekillendirilerek ve gerekirse kesilerek uygun görüntü elde edilmeye çalışılır. ağacın şekli belirginleştikten sonra düzenli kesim ve budamalarla son şekil elde edilir.
bir bonsai bir çalıdan çok ağaca benzemelidir. ağaçta belirli yaprak kümeleri ve aralarında belirgin boşluklar vardır, çalıda ise yapraklar tek bir küme oluşturur. bonsai yaşlandıkça, üzerinde değişiklikler yapılabilir, bir dalı kesilebilir, diğer birinin istenilen şekilde büyümesine izin verilebilir.
tel sararak dalların da yerleri istenilen yönde değiştirebilir. gövde bonsai`nin kişiliğinin en önemli parçasıdır. cılız ve zayıf görünüşlü gövde bonsai`yi çirkinleştirir. toprak üzerinde görünen güzel kök oluşumu ve yukarı doğru incelen yapıdaki gövde en idealidir. en altta kalın dallar olmalı, dallar yukarı doğru incelmeli ve kısalmalıdır. dallar arasındaki mesafe yukarı çıktıkça azalmalıdır. iki dal gövde de aynı yükseklikte olmamalı, dalın karşısı mutlaka boş olmalıdır. bunların yanında bonsai` de kuru dallar bırakarak ağaca yaşlı havası verilebilir. bonsai için kesin kurallar yoktur.
bonsai ağaçları genetik olarak farklı değildir. küçük yapraklı olanlar tercih edilmekle beraber bonsai, doğadaki büyüklüğüne bakmaksızın herhangi bir ağaçtan olabilir. doğadaki şeklini aynen kopyalamaya gerek yoktur. bu konuda kişisel estetik ve hayal gücünü sergilemek esastır. ancak ne olursa olsun bonsai doğal görünmeli, insan eli değdiği belli edilmemelidir.
ağaç ve saksısı şekil, desen ve renkleriyle bir bütünlük oluşturmalıdır. bonsai ağacın kendisi değil ağaç ve saksı arasındaki görsel uyumdur. ağacı bir saksıya dikmek ve gelişmesine bırakmak yeterli değildir. bu şekilde bitki ağaç gibi durmayacak ve ömrü de uzun olmayacaktır. gövde kalınından incesine tüm dallar şekillendirilerek ve gerekirse kesilerek uygun görüntü elde edilmeye çalışılır. ağacın şekli belirginleştikten sonra düzenli kesim ve budamalarla son şekil elde edilir.
bir bonsai bir çalıdan çok ağaca benzemelidir. ağaçta belirli yaprak kümeleri ve aralarında belirgin boşluklar vardır, çalıda ise yapraklar tek bir küme oluşturur. bonsai yaşlandıkça, üzerinde değişiklikler yapılabilir, bir dalı kesilebilir, diğer birinin istenilen şekilde büyümesine izin verilebilir.
tel sararak dalların da yerleri istenilen yönde değiştirebilir. gövde bonsai`nin kişiliğinin en önemli parçasıdır. cılız ve zayıf görünüşlü gövde bonsai`yi çirkinleştirir. toprak üzerinde görünen güzel kök oluşumu ve yukarı doğru incelen yapıdaki gövde en idealidir. en altta kalın dallar olmalı, dallar yukarı doğru incelmeli ve kısalmalıdır. dallar arasındaki mesafe yukarı çıktıkça azalmalıdır. iki dal gövde de aynı yükseklikte olmamalı, dalın karşısı mutlaka boş olmalıdır. bunların yanında bonsai` de kuru dallar bırakarak ağaca yaşlı havası verilebilir. bonsai için kesin kurallar yoktur.
ağaçları daha fide iken özel budama ve telle bağlama yöntemleri ile şekil vermek suretiyle bodur bırakarak süs amaçlı oluşturulan ağaçlar. örneğin; 8 yıllık 33 cm olan bir bitki.