çeşitli avrupa ülkeleri arasında, toprak anlaşmazlıkları, din ve hanedan kavgaları gibi nedenlerle çıkan bir dizi savaş (1618-1648). avrupa`nın hemen her yerinde büyük yıkıma yol açmış ve savaşın sonunda imzalanan vestfalya barışıyla avrupa haritası büyük değişikliğe uğramıştır.
30 yıl savaşları
ilk başlarda mezhep savaşları gibi görünen ancak gerçek sebebi bu olmayan, birçok farklı mezhepten olan devletin kutsal roma'ya karşı birleştiği savaştır.