diyalektik

bazı bilgelerin şu şekilde yorumladığı döngü.

"soğuk nesneler kendilerini ısıtırlar, sıcak olan soğur, ıslak olan kurur, kuru olan da nemlenir".
herakleiotos

"kolay olan zor olanı doğurur, ses yankı ile birleşir ve sonradan gelen öncekini takip eder".
lao tzu.

zıtlıkların uyumu diye özetlenebilecek derin felsefi düşünce şekli.

eğitim felsefesine göre nesne, nesnelerdeki çelişki ve çelişki sonucu ortaya çıkan değişimdir.

yunanca'da tartışma sanatı anlamına gelen dialektike tekhne'den türeyen, akıl ile doğrulara ulaşmak için araştırma yapma hali.

(bkz: diyalektik idealizm)
(bkz: diyalektik materyalizm)
(bkz: diyalektik mantık)
(bkz: diyalektik psikoloji)

gercekliği ve bu gerçeklikteki karşıtlıktan, çelişkiden yola çıkarak çözümlemeye çalışan düşünce sistemi, bu karşıtlığı ve zıtlığı da yok etmeye çalışır bir taraftan. ve fakat bu düşünce sistemi için "her şey o şeyin karşıtını yaratır" düşüncesinin kabul edilmesi gerekir. her şey o şeyin karşıtını yaratmayacak olsa da alternatifini yaratır, örneğin bir çizgiye göre sağ ve sol vardır fakat solun da daha solu olacağından o ilk sol sağ mı olmaktadır? hayır tabi ki ve dolayısıyla ki her şeyin karşıtının olması düşünce sistemine dayanan diyalektik, - bence - daha doğru haliyle her şeyin alternatifi vardır düşünce sistemi ile geliştirilebilir ve böylelikle hayatta hiçbir şeyin gerekli olmadığı da - pekala- savunulabilir.

(bkz: diyalog)
(bkz: etik)