ürk gölge oyunu. hacivat ile karagöz oyunun baş kahramanlarıdır. türkiye ye uzak doğudan mısır yoluyla gelmiş, kendi şeklini 17. yüzyılda almıştır. java, endonezya ve çin de bu oyunun kökenlerine rastlanır. deriden yapılan tasvirler arkadan ışık vurulan bir perdede sergilenir. oynatan kuklacıya 'hayali' denir. hacivat ve karagöz dışında, zenneler, kanlı nigar, salkım inci, karagöz ün karısı, hacıvat ın kızı (kadınlar), çelebi,tiryaki (istanbul efendileri), laz, bolulu, kayserili, kürt, kastamonulu (anadolulular), arnavut, arap, acem (anadolu dışından olanlar), rum, ermeni, yahudi (gayri müslimler), kekeme, kambur (özürlüler), matiz, tuzsuz deli bekir, sarhoş (kabadayı ve sarhoşlar), köçek, çengi, cambaz, hokkabaz (eğlendiriciler), cazular, cinler, canan (olağanüstü kişi ve yaratıklar) ve çeyiz taşıyıcaları, satıcılar gibi ikincil kişiler kullanılır.
dört bölümden oluşur karagöz oyunu.
1)mukaddime (giriş)
2)muhavere (söyleşi, atışma)
3)fasıl (bir öykünün anlatıldığı asıl oyun)
4)bitiş