anadolulu ozan homeros´un iö 730´larda yazıya geçirdiği ilyada destanında bahsedilen, çanakkale sınırları içinde yer alan tarihi kent. troilalı prens paris´in sparta kralı menelaos´un dünya güzeli karısı helena´yı troia´ya kaçırması sonucu troia savaşı başlar. agamemnon´un komutasında grek güçleri, helena´yı geri almak ve troia´yı yakıp, yıkmak için sefere çıkarlar. troia´yı savunmak için anadolu´nun uzak bölgelerinden ordular gelir.
kazı çalışmaları sonucu, troia´nın politik, askeri, ekonomik anlamda önemli kent olduğunu ortaya koymaktadır.
troia, kalesi ve güçlü savunma sistemine sahip aşağı kenti ile çanakkale boğazı´nın girişinden kilit gibidir. troia savaşlarının asıl nedeni de budur. bu yüzden, elçilerin, tüccarların, hükümdarların sığınak yeri olmuştur.
kaynak: atlas, gezginin tarihi olaylar atlası