anadil

insanın kültürünü ve kimliğini veren dildir.

türkiye de 35 civarında kültüre ait anadil bulunduğu söylenmektedir. www.ethnologue.com adresinde Türkiye`de 35 değişik dilin kullanıldığı yazıyor. Siteye göre, bu dillerden 13`ü kurumsal, 5`i gelişmekte, 6`sı canlanmakta, 10`u `sorunlu` ve 1`i ölmüş. (Bu rakamların çoğu 1980-90`lar için geçerli.)

Abazaca: 10 bin kadar kişi (1995).
Abhazca: Çoğunlukla Çoruh, Bolu ve Sakarya`da 35 bin (1993). Abhazyalının 4 bin kadarının (1980) anadili.
Adigece: (Çerkesçe): 1965 nüfus sayımına göre Kayseri, Tokat ve Kahramanmaraş`ta 71 bin kişinin anadili.
Arapça: Mardin, Siirt ağırlıklı olmak üzere 400 bin kişi (1992).
Arnavutça: 65 bin Arnavut`un 15 bini konuşuyor (1980).
Azeri Türkçesi: Çoğu Kars`ta 530 binden fazla kişinin anadili (1996).
Boşnakça: Batıda 20 bin kişi konuşuyor (1980).
Bulgarca: Bulgaristan göçmenleriyle birlikte 300 bin kişi (2001).
Çingenece): (Domari ve Romani) olarak ikiye ayrılıyor, 50 bin kişinin anadili.
Ermenice: 70 bin Ermeninin 40 bini konuşuyor (1980).
Gagavuzca: 327 bin kişi (1993).
Gürcüce: Artvin, Ordu, Sakarya`da 40 bini aşkın kişi (1980).
Kabartayca: (Çerkesçe)): Genelde Kayseri çevresinde 202 bin kişi (1993).
Kazakça: 600 kadar kişi (1982).
Kırgızca: Van, Kars yörelerinde binden fazla kişi konuşuyor (1982).
Kırım Türkçesi: (Balkan Tatarcası)): Tam bilinmiyor, Ankara-Polatlı yöresindeki Tatar köylerinde kullanılıyor.
Kumukça: Birkaç köyde konuşuluyor.
Kürtçe: (Zazaca), (Dimlice) ve (Kırmançi) ile Kırmançi`nin lehçeleri sayılan (Şikaki) ve (Herki)`yi ayrı diller olarak değerlendiriyor. Kürtçe ana başlığında toplanırsa 5 milyondan fazla kişinin anadili.
Ladino: Çoğu İstanbul ve İzmir`de 8 bin kişi konuşuyor (1976).
Lazca: 30 binden fazla kişinin anadili (1980). Kendini `Laz`ım` diye tanımlayanlar 220 bin kadar, çoğunlukla Rize`nin doğusu ve Artvin`de.
Osetçe: Digor lehçesi Bitlis, Erzurum, Kars, Muğla, Antalya yörelerinde konuşuluyor (1993).
Özbekçe: Hatay, Gaziantep, Urfa`da 2 bine yakın kişinin anadili (1982).
Rumca): Çoğunluğu İstanbul`da 5 bine yakın kişi konuşuyor (1993).
Süryanice: Turoyo ve Hertvince gibi lehçeleri olan Süryanice yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Hertvince lehçesini Siirt`te 1000 kişi konuşuyor (1999).
Turoyo: Mardin yöresinde 3 bin insanın anadili (1994).
Türkçe: Türkiye nüfusunun yüzde 90`ının anadili (1987).
Tatarca: İstanbul`daki Tatarlar konuşuyor.
Uygurca: Çoğu Kayseri`de 500 kişi konuşuyor (1981).
http://www.odatv.com/n.php?n=anadilde-egitim-kac-dilde-olacak-0111131200

her insanın kendi annesinin babasının konuştuğu dil.

Türkiye cumhuriyetinde anayasayla sabit türkçe olarak kabul edilen genel-geçer lisan. gerçek yazımı anadili şeklindedir. ana dil dillerin ön safhada, ayrılmadan önce bir bütün halinde kullanıldığı lisandır. örneğin türkçe tüm ağız, lehçe ve şiveleri için ana dil konumundadır.

eğitim senin programında yer alan haktır.

kullananı değil de kullandırtmayanı dövmek gereken dil.

adam anasından bunu öğreniyor oğlum manyak mısın?

resmi dilden farklı olan dildir.

lazlar şöyle der;
kaç tane dil biliyorsun, o kadar insansın; ama anadilini bilmiyorsan hiçbir şey değilsin!